Dünyada ve ülkemizde ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer alan kalp hastalıkları yenidoğanlarda ve bebeklerde de daha fazla tanı alıyor. Öyle ki günümüzde yaklaşık her 100 bebekten biri doğuştan kalp hastalığı ile dünyaya geliyor. Gelişen tanı, tedavi ve izlem metodları sayesinde gebelikte ve doğar doğmaz kalp hastalığına doğru tanı ve yaklaşım imkanı artıyor.
Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Canan Ayabakan, ülkemizde doğuştan kalp hastalıklarının dünya genelindekine benzer sıklıkta görüldüğünü belirterek “Genetik faktörler, gebelikte geçirilen bazı enfeksiyonlar, sigara, ilaç kullanımı, gebelikte maruz kalınan toksik maddeler ve annenin kronik hastalıkları doğuştan kalp hastalığına neden olabilecek faktörler arasında yer alır.
Hastalık bazen hafiftir, hemen bulgu vermez ve çocuk büyüyünce belirtiler ortaya çıkabilir. Bazen de doğar doğmaz belirtiler gösterir. Bu nedenle özellikle yenidoğanlarda yani doğduktan sonraki ilk 4 hafta içinde ve bebeklerde kalp ve damar hastalıklarına karşı ailelerin çok dikkatli olmaları gerekir” diyor. Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Canan Ayabakan, yenidoğanlarda ve bebeklerde kalp hastalıklarına işaret eden belirtileri anlattı; önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Morarma
Morarma, vücudun düşük oksijenli kan ile beslendiğini gösterir. Dilde, ağız içinde, dudaklarda ve tırnaklarda mor renk değişikliğinin görülmesi kalp hastalığına işaret edebilir. Morarma bebek ağladığında belirginleşebileceği gibi sürekli ve ağlamazken de olabilir. Ancak bu morarmayı bebek üşüdüğünde dudaklarında ve tırnaklarında izlenen morarmadan ayırt etmek gerekir. Burada genellikle ayırt edici olan, dilde ve ağız içinde morluk olmasıdır ve bu durumun üşümekten değil, kalp hastalığından olma ihtimali yüksektir.
Hızlı nefes alıp verme
Morarma dışında bebeğin hızlı nefes alıp vermesi kalp hastalığına işaret edebilir. Nefesinin sıklığı uykuda veya sakinken daha iyi fark edilebildiği için ebeveynlerin bebeklerini uyurken gözlemlemeleri, olağandışı bir durumda mutlaka çocuk kardiyoloğuna başvurmaları önemlidir.
Aşırı terleme
Yenidoğanlarda ve bebeklerde doğuştan kalp hastalığının önemli olduğuna işaret eden belirtilerden biri de aşırı terlemedir. Ortamın ısısı normal olmasına rağmen, yenidoğanın ve bebeğin anneyi veya biberonu emerken terlemesi; yorularak emmeyi yarıda bırakması, bu nedenle tam doyamadığı için uykusuz kalması ve huzursuz olması, yeterince kilo alamaması, sık hastalanması (özellikle zatürre veya bronşit geçirmesi) kalp hastalığı için önemli belirtiler olabilir. Bu bulgulardan biri veya birkaçı varsa bebeğin bir çocuk kardiyoloğu tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Tedavide zaman kritik önem taşıyor!
Doğuştan kalp hastalıklarının çoğunun tedavisinin ameliyatla yapıldığını ve zaman kaybedilmemesinin kritik önem taşıdığını vurgulayan Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Canan Ayabakan “Genellikle düzeltici ameliyatların mümkün olan en erken zamanda yapılması tercih edilir. Fakat bazı karmaşık hastalıklar aşamalı operasyonlar gerektirir. Kritik hastalıklarda zaman çok önemlidir ve doğumdan sonra kısa sürede müdahale edilmezse hasta kaybedilebilir.
Bu durumda yapılacak müdahaleyi hızla planlamak ve işleme kadar geçen sürede bebeği en iyi koşulda tutmak için bebeğin doğmadan önce tanı almış olması zaman kazandırır. Erken yenidoğan döneminde kateter yöntemiyle yapılan bazı balon/stent girişimleri de bebeği sonraki aşamalara hazırlar. Bazı kalp hastalıklarında ise tedavi ameliyata gerek olmadan kateter yöntemiyle uygulanabilir” diyor.
