Bakan Bolat, Ocak-Ekim 2024 döneminde Türkiye'nin ihracatının yüzde 3,2 oranında artış göstererek 216,4 milyar dolara ulaştığını belirtti.
Ekim ayında kaydedilen 23,6 milyar dolarlık ihracatın, Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesi olduğunu ifade eden Bolat, yılın son iki ayında da benzer performansla 264 milyar dolarlık hedefin ulaşılabileceğini söyledi. Bolat, "Son 15 ayının 10'unda ihracatta rekor açıkladık. Geçtiğimiz mayıs ayında 24.1 milyar dolarla Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat oranını gerçekleştirdik. İhracat ailesi olarak ülkemizse 375 milyar dolar döviz kazandırmış olmak bizleri gururlandırıyor" dedi..
2025 İhracat Hedefi: 279,6 Milyar Dolar
Ticaret Bakanı Bolat, 2025 yılı için küresel ticaretin daha zayıf büyüme beklentilerine rağmen Türkiye'nin Asya-Pasifik ve Orta Doğu pazarlarında güçlü bir şekilde yer alacağına ve sürdürülebilir ihracat artışı hedeflediklerine dikkat çekti. 2025 yılında 279,6 milyar dolarlık ihracat hedefiyle ilgili olarak Bakan Bolat, "Türkiye'nin hedefleri doğrultusunda, ihracatçılarımıza yeni teşvikler ve destekler geliştirmeye devam edeceğiz" dedi.
Cari Açıkta İyileşme ve Dış Ticaret Dengesi
Ocak-Ekim 2024 dönemi itibarıyla Türkiye'nin dış ticaret açığının %30,4 oranında gerileyerek 65,6 milyar dolara düştüğünü açıklayan Bolat, bunun Türkiye ekonomisinin dengeli büyüme ve makroekonomik istikrar yolunda önemli adımlar attığını gösterdiğini belirtti.
Yeni İhracat Stratejileri ve Küresel Pazarlara Açılma
Bakan Bolat, Türkiye'nin ihracatını artırmak amacıyla, "Uzak Ülkeler Stratejisi" ve "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Ülkeleri ile İhracatı Geliştirme Stratejisi"ni devreye aldığını açıkladı. 2028 yılına kadar uzak coğrafyalara ihracatın 50 milyar dolara çıkarılması hedeflenirken, İİT ülkelerine yönelik ihracat oranının yüzde 26'dan yüzde 30'a yükseltilmesi planlanıyor.
Gerek ticaret gerekse büyüme beklentilerindeki bölgeler arası farklılıklara da dikkat çeken Bolat, "Asya-Pasifik bölgesinde Hindistan ve Çin gibi büyük ekonomilerin güçlü iç talebiyle büyüme yüzde 5 düzeyinde beklenirken, Avrupa Birliği'nde yüzde 0.8 oranındaki düşük talebe bağlı olarak büyümenin yavaş seyretmesi, Orta Doğu ve Orta Asya'da yüzde 3.9 oranında ılımlı bir büyüme öngörülmektedir. Avrupa'dan talep artarsa Türk ihracatçısı buna hızlı bir şekilde cevap verecektir" dedi..
İsrail ile Ateşkes Sağlanana Kadar Durduruldu
Ticaret Bakanı, 2024 yılı itibarıyla İsrail ile ticari ilişkilerin askıya alınması ve Filistin'e yönelik ihracatın rekor seviyelere ulaşması hakkında da bilgi verdi. 2 Mayıs 2024 itibariyle Türkiye'nin İsrail'le gerçekleşen 9.5 milyar dolarlık ticaretin tamamen durdurulduğunu ve ateşkes sağlanana kadar bu ambargonun devam edeceğini söyledi.
113 Milyar Dolarlık Hizmet İhracatıyla Cari Açığa Destek
Bakan Bolat, 2023 yılında hizmet ihracatının yüzde 14 artarak 106 milyar dolara ulaştığını, 2024 yılı için ise hedefin 113 milyar dolar olduğunu belirtti. Hizmet ihracatındaki bu başarıyı desteklemek amacıyla 2024 yılı bütçesinin iki katına çıkarıldığını ifade etti. Bakan Ömer Bolat, "İthalatımız 55-56 milyar dolar düzeyinde gerçekleşirken, 113 milyar dolar ihracat yaparak cari açığa ciddi bir destek oluşturmaktayız" dedi.
Cari İşlem Açığındaki Gerileme Döviz Kuruna İstikrar Getirdi
Mal ithalatındaki artışa da değinen T.C. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "2023 yılı Mayıs ayında 55,6 milyar dolar ile tepe noktasına ulaşan yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 44,4 milyar dolarak gerileyerek, 2024 Ağustos ayı itibarıyla son 2,5 yılın en düşük seviyesi olan 11,3 milyar dolara gerilemiştir. Bu durum dövizde istikrarı getirerek, Merkez Bankası döviz rezervi 160 milyar dolar sınırına ulaşmıştır" dedi.
Yurt içi tüketim talebi sonucu ortaya çıkan tüketim malları ithalatının genel seyrine değinen Bolat, alınan önleyici tedbirler ve etkin ithalat politikalarımızın etkisiyle ithalatın artış hızında gerileme kaydedildiğine dikkat çekti. Bolat sözlerine şöyle devam etti: "2024 yılı Ocak-Ekim döneminde tüketim malları ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre 5 milyar dolar artmıştır. Bu artışın 3,5 milyarı mücevherci ve kuyumcu eşyaları ve aksamlarından kaynaklandığı görülmektedir. Diğer bir ifade ile mücevherci-kuyumcu eşyası ithalatı geçtiğimiz yılın ilk on aylık seviyesinde sabit kalsaydı bu sene tüketim mallarındaki dönemsel ithalat artışı yüzde 13 yerine yüzde 3,8 oranında gerçekleşecekti" dedi.
Diğer yandan, 2024 yılı Ocak-Ekim döneminde ithalat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 azalarak 282,0 milyar dolara gerilerken, Ekim ayı itibarıyla son 12 aylık ithalat 340,0 milyar dolara gerildi. 2024 yılı Ocak-Ekim döneminde dış ticaret açığımız geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,4 azalarak 94,3 milyar dolardan 65,6 milyar dolara gerilemiştir
Çin'den Otomobil İhracatı 8000'den 1500'e Düştü
Çin'den gelen ürünlere uygulanan kota konusuna da değinen Bolat, "7 Haziran'da yürürlüğe giren Çin'den ithal edilen binek otomobillere yüzde 40 ilave gümrük vergisi getirdik. Bu adımla Çin'den otomobil ihracatı 8000'den 1500 adede düştü" dedi.
Ticaretteki reel tablodaki son durumu da anlatan Bolat, "Diğer taraftan uygulamakta olduğumuz ekonomik programın sonucu olarak Türk Lirasında bir reel değerlenme gözlenmekte olup, bu durum dezenflasyon sürecini de desteklemektedir. Para ve döviz piyasalarında istikrar sağlanarak, döviz kurundaki spekülasyona dayalı çalkantılı dönem geride kaldı. İç piyasada bile tüm satıcılar kendini dövize endeksliyor. Ani speküatif artışlar olduğunda girdi maliyeti artıyor. Önemli olan istikrarlı süreçte düşük faiz ve enflasyon oranına ulaşmak ve dünya piyasalarında teklif verebilmektir" dedi.
2025 Yılında Bakanlık Bütçesinin Yüzde 60'ı İhracatçı İçin Kullanılacak
Türkiye'nin yüksek teknolojili ve katma değerli üretim ile ihracatını artırmaya yönelik yeni finansman programları hazırladığı bilgisini veren Bolat, bu programların KOBİ'ler ve yüksek teknolojili sektörlerde faaliyet gösteren firmalar için önemli fırsatlar sunacağını kaydetti. Bolat, 38 milyar TL'lik bakanlık bütçesinin 21 milyar TL'sinin ihracatçıya destek amaçlı kullandırıldığını, 2025 yıılında 56 milyar TL'ye çıkacak bütçenin yüzde 60'ının yine ihracatçıya destek olarak kullandırılacağını belirtti.
Bakan Bolat, 2023 yılında ihracatçılarımıza sağlanan 42 milyar dolarlık destekle büyük bir güç kaynağı olan Türk Eximbank'ın, 2024 yılında bu rakamı 50 milyar dolara çıkarma hedefi olduğunu açıkladı. İGE A.Ş. üzerinden verilen kredi oranıysa 84 milyar doları aştı.
Fahiş Fiyat Cezasının Üst Sınırı 1 Milyon TL'ye Çıkarıldı
Piyasada denge sağlayıcı bir unsur olarak kullanılabilecek ifşa veya teşhir etme gibi yöntemlerin doğrudan uygulanmasından ziyade, öncelikli olarak rehberlik sağlama yolunu tercih ettiklerine belirten Ömer Bolat, "İhtiyaç duyulan düzenlemeleri gecikmeksizin hayata geçiriyoruz. Bu kapsamda, bu yıl mayıs ayında yapılan düzenleme ile cezaların etkinliği ile caydırıcılığının artırılması amacıyla fahiş fiyat artışı ve stokçuluk eylemleri için öngörülen idari para cezası tutarları artırıldı. Böylelikle, fahiş fiyat cezasının üst sınırı 1 milyon TL'ye; stokçuluk cezasının ise 12 milyon TL'ye çıkarıldı. Ayrıca, stokçuluk yapanların iş yerlerinin 6 güne kadar kapatılması mümkün hale getirildi" dedi.
Bakan Bolat, fahiş fiyat artışlarıyla mücadele kapsamında otomotiv ve emlak sektörlerinde de fiyat denetimlerinin sıkılaştırıldığını ifade etti. Elektronik İlan Doğrulama Sistemi'nin yanı sıra, ilan platformlarına, ilan verenlerin kimlik ve iletişim bilgilerini doğrulama, bununla birlikte ilan verme yetkilerinin bulunup bulunmadığını kontrol etme yükümlülüğü getirildi.