Küresel iklim değişikliği başta olmak üzere yaşanan pandemi, nüfus artışı ve jeopolitik riskler tüm dünyaya tarımın ve gıda güvenliğinin vazgeçilmez olduğunu bir kez daha gösterdi. Birçok ülke bu “yeni normal"den etkilendi ve etkilenmeye devam ediyor. Bunun bilincinde olan ülkeler, doğal kaynaklarını korumak, toprağı, suyu yönetmek ve tarımda sürdürülebilirliği sağlamak üzere tedbirler alıyor.
Dünyada böyle bir süreç yaşanırken gıda israfı da çok boyutlu bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Dünya genelinde, her yıl, üretilen gıdanın üçte biri kayba uğruyor ya da israf ediliyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Raporu'na göre; dünya genelinde her yıl yaklaşık 1,3 milyar ton gıda israf ediliyor. Ülkemizde ise bu rakam 18,2 milyon ton civarında bulunuyor.
Tüm dünyanın, daha doğduğu anda açlık, susuzluk ve yoksullukla yüzleşmek zorunda kalan çocukların çaresizliğini gidermek için elbirliğiyle daha güçlü ortak çabalar üretme zorunluluğu var. Çünkü gıda başta olmak üzere kaynakların adaletsiz paylaşımı ve gıda israfı, aslında dünya barışını tehdit eden birçok küresel sorunun da temelini oluşturuyor.
Gıda israfının önlenmesi amacıyla uluslararası ölçekte yapılan çalışmalarda daima öncülük eden Türkiye, bu rolünü sürdürüyor. Bakanlığımız tarafından 2020 yılında FAO iş birliğiyle gıda kaybı ve israfının azaltılmasına yönelik büyük çaplı "Gıdanı Koru-Sofrana Sahip Çık" kampanyası başlatıldı. Kampanya çerçevesinde, tüketicilerin gıdalarını nasıl korumaları gerektiği, planlı gıda alışverişi, gıda artıklarının yeniden işlenerek diğer ürünlere dönüştürülmesi gibi birçok konuda farkındalık çalışmaları yapıldı. Ayrıca, kamu ve özel sektördeki kurumlar, gıda artıklarının yeniden değerlendirilmesine yönelik proje geliştirmeleri konusunda teşvik edildi.
Bu çalışmaların desteklenmesi amacıyla 2022 yılında restoran ve yemekhane gibi toplu yemek tüketimi yapılan yerlerdeki gıda artıklarının hayvan yemine dönüştürülebilmesini düzenleyen yönetmelik çıkardık. Öte yandan 81 il tarım ve orman müdürlüğümüze bu artıkların toplanması, taşınması, ambalajlanması ve piyasaya arz koşullarını belirleyen talimat gönderildi. Bu kapsamdaki faaliyetlerimiz devam ediyor. Bakanlık olarak paydaşlarımızla birlikte gıda kayıplarının ve israfının önlenmesine yönelik ulusal ve uluslararası alandaki çalışmalarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz.
Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü'nün büyük bir emeğin ürünü olan gıdamızı koruma ve soframıza sahip çıkma konusunda bilinç oluşturacağına yürekten inanıyorum. Gıdamızı korumak aynı zamanda suya, toprağa, doğaya kısacası geleceğimize sahip çıkmaktır.
